Ғылыми орталық
"Center of Business & Social Research"Ғылыми орталығы
Жоба Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Ғылым комитетінің 2021-2023 жылдарға арналған қаржылық қолдауымен іске асырылуда. (Грант № ар09058488 )
Елдегі әлеуметтік-қоғамдық өмірді жаңғыртуға бағытталған бұл жоба қоғамның қарт адамдарға достық қарым-қатынасын қолдайды. Бұл әсіресе коронавирустық инфекцияның таралуының қиын кезеңінде байқалады, бұл егде жастағы адамдардың өлім-жітім деңгейі басқа жас топтарына қарағанда әлдеқайда жоғары. Экономикалық жағдайдың нашарлауы халықтың осал топтарының бірі ретінде тұрақты қартаю әлеміне және егде жастағы халықтың өміріне әсер етеді. Әлемдік институттардың сараптамалық бағалауы негізінде пандемиядан шығу кезеңі (немесе covid-19-дан кейінгі) бірнеше жылға созылуы мүмкін. Ғылыми тұрғыдан алғанда, бұл қатынастың әсері жеткілікті зерттелмеген, сондықтан Қазақстанның кейсіндегі жаһандық пандемияның негізгі тенденцияларын зерттеу және анықтау өте маңызды.
Ғылыми жобаның негізгі мақсаты
Ғылыми жобаның негізгі мақсаты пандемиядан кейінгі уақытта әлеуметтік жаңғырту және қарт адамдарға Достық саясатты іске асыру бойынша ұсыныстар әзірлеу арқылы өмір сапасы мен жұмысқа орналасу мүмкіндігін бағалау арқылы COVID-19 халықтың қартаю проблемасына және Қазақстан Республикасының қарт халқының тыныс-тіршілігіне әсерін талдау болып табылады.
Ғылыми жобаның негізгі мақсаты
Зерттеудің негізгі нәтижелері Қазақстан Республикасының зейнеткерлік және зейнеткерлік жас алдындағы тұрғындарының өмір сүру сапасын, жұмысқа орналасу мүмкіндігін және әлеуметтік-демографиялық ерекшеліктерін бағалау арқылы анықталған пандемиядан кейінгі уақытта қарттарға қолайлы саясатты әлеуметтік жаңғырту және іске асыру жөніндегі ұсыныстар, практикалық ұсынымдар, шаралар алгоритмі болып табылады
1 жыл зерттеу барысында қойылған міндеттер бойынша мынадай нәтижелер алынды:
Covid-19 халықтың қартаю үрдісіне және Қазақстандағы әлеуметтік саясаттың жай-күйіне әсері зерттелді;
"Қартаю", "қарт", "кәрі" және "зейнеткерлік" жас арасындағы айырмашылық анықталды;
Қазақстандағы әлеуметтік-демографиялық саясаттың негізгі ерекшеліктері анықталды;
Демографиялық жүктеменің дәстүрлі және балама индикаторларына салыстырмалы талдау жүргізілді;
Жұмыспен қамту нарығындағы қарт жасты халықаралық және Ұлттық сипаттамалары бойынша жіктеу жүргізілді;
Қарт халықты жұмыспен қамтудың әлемдік тәжірибесі зерттелді;
Егде жастағы тұрғындарға іріктеумен пандемияның дамуына контент-талдау жүргізілді;
Covid-19 негізгі қауіп факторлары зерттелді, олардың арасында егде жас;
Covid-19 - дан егде жастағы халықтың өлімі гендерлік теңгерімсіздікке ие екендігі анықталды;
Пандемия кезеңінде және Covid - 19-дан кейінгі кезеңде егде жастағы адамдарға қатысты жаңа терминология жүйеленді.
Алынған нәтижелер бойынша: халықаралық рецензияланатын журналда 1 ғылыми мақала, ҚР БҒМ КОКСОН ұсынған басылымдарда 1 мақала және демографиялық жүктеменің баламалы коэффициенттерін есептеу бойынша оқу құралы жарияланды.
https://doi.org/10.51176/1997-9967-2021-3-167-176
https://doi.org/10.24412/3162-2364-2021-81-1-13-20
Сондай ақ жоба шеңберінде 2021 жылы екі қызметтік іссапар жүзеге асырылды:
- Европейская Экономическая Комиссия Организации Объединенных Наций (ЕЭК ООН), отдел народонаселения, Женева, Швейцария. (Октябрь 2021 г.)
- Западно-Саксонский Университет, Департамент по здоровому старению (долголетию) и департамент бизнес-администрирования, управленческого учета и внутреннего аудита, Цвиккау, Германия. (Декабрь, 2021 г.)
